ﷲ ގެ ހެޔޮ ރަޙްމަތްފުޅުން އެބައަކަށް ނިޢްމަތެއް މިންވަރުކުރައްވަވައިފިނަމަ ދުއްވައިގަންނަންވީ އެކަކު އަނެކަކަށް ބައްދައި އޮޅުލާކަށް ނޫނެވެ. ފުރަތަމަ ކަމަކަށް ކުރަންއޮތީ ޝުކުރުގެ ސަޖިދަކުރުމެވެ. މިސާލަކަށް ގޭގެ އެންމެންނަށް އެކަމުން އުފާވެރިކަން ލިބޭ ކަމެއް މިންވަރުކުރެއްވެވީއެވެ. އެކަމުގެ ޚަބަރުލިބޭއިރު އެއަޑުއަހަން ގޭގައި އެވަގުތު ތިބި އެންމެން ޝުކުރުގެ ސަޖިދަޖަހަންވީއެވެ. 

ނިޢްމަތެއް ދެއްވެވުމުން ނިކަން އެނިޢްމަތް ލިބުނު އެންމެން ޝުކުރުގެ ސަޖިދަކޮށްބަލާށެވެ! ފުނިފުންޏަށް ގެއަށް ނުވަތަ އެބައެއްގެ ތެރެއަށް ނިޢްމަތްތައް ވައްދަވައިނެތެވެ! އިން ޝާ ﷲ

ﷲ ތަޢާލ އަބަދުވެސް ނިޢްމަތްތައް މިންވަރުކުރައްވަވަތެވެ. ޝުކުރުވެރި ނުވެވިގެން މިއުޅެނީ ހަމަ އަހަރެމެންނަނަށެވެ. 

އެގޮތުން ގިނަ ބައަކު އެކުގައި ކުށުސަޖިދަކުރުމަކީ ވަރަށް ލުއިފަސޭހަކަމާއިއެކު ކުރެވެން އޮތް ކަމެކެވެ.  

ފުރަތަމައީ:

ނިޢުމަތެއް ލިބުމުން ނުވަތަ ނުބައެއް އެކަހެރިވުމުން ޝުކުރުގެ ސަޖިދަކުރުމަކީ ސުންނަތެކެވެ. އެއީ ޚާއްޞަ ނިޢުމަތެއް ލިބުމުން ނުވަތަ މުސްލިމުންނަށް ޢާންމު ނިޢުމަތެއް ލިބުމުންނެވެ. މިޘާލަކަށް: ޢަދާވާތްތެރިންގެ މައްޗަށް ނަޞްރުލިބުމުންނެވެ. ނުވަތަ މުސްލިމުންގެ ކިބައިން ވަބާއެއް ފިލައިގެން ދިޔުމުންނެވެ.

ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلمގެ އަރިހުން އަބޫ ބަކްރާ رضي الله عنه ރިވާކުރައްވާފައިވެއެވެ.

((أَنَّهُ كَانَ إِذَا جَاءَهُ أَمْرُ سُرُورٍ أَوْ بُشِّرَ بِهِ خَرَّ سَاجِدًا شَاكِرًا لِلَّهِ))  [رواه أبو داود (٢٧٧٤) وصححه الشيخ الألباني رحمه الله ]

މާނައީ: "އެކަލޭގެފާނަށް އުފާވެރިކަމެއް މެދުވެރިވުމުން ނުވަތަ އެފަދަ ޚަބަރެއް ލިބުމުން ﷲއަށް ޝުކުރުއަދާކުރުމުގެ ގޮތުން ސަޖިދައަށް ތިރިވެވަޑައިގަންނަވައެވެ." 

ދެވަނައީ:

އެކަކު ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު ޝުކުރުވެރިވުމުގެ ގޮތުން ސަޖިދަކުރުމަކީ މައްސަލައެއްނޫނެވެ. އެއީ އެބައިމީހުން އެންމެންނަށް ޢާންމުވެގެންވާ ނިޢުމަތެއްކަމުގައި ވާނަމައެވެ. ނަމަވެސް އެއީ އެކަމަށް އިއްތިފާޤުވެގެން ކުރާކަމެއްނޫނެވެ. އަދި ވަކިތަރުތީބަކުން ކުރާކަމެއްވެސް ނޫނެވެ. އެއީ ސަބަބަކާ ހުރެ ކުރާ ސަޖިދައެކެވެ. އެސަބަބު މެދުވެރިވުމުން މިސަޖިދަކުރުން ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ. އެއީ އެކަކަށް ނުވަތަ ގިނަ ބަޔަކަށް އެކަން މެދުވެރިވި ނަމަވެސްމެއެވެ.

ވަކި ވަޤުތެއް ނުވަތަ ތަނެއް ކަނޑައަޅައިގެން ޖަމާޢަތުގައި ޝުކުރުގެ ސަޖިދަކުރުމާމެދު ދަންނައެވެ. ފަހެ އެއީ ބިދުޢައެކެވެ. އޭރުން ޝުކުރުގެ ސަޖިދަ އޭގެ މައުޟޫޢުއިން ބޭރުކުރެވުނީއެވެ. އަޅުކަމުގެ އަޞްލަކީ ދަލީލެއްނެތި އެކަން ނުކުރުމެވެ. އެއްވެސް އަޅުކަމަކީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلمގެ ހިދާޔަތާ އެއްގޮތްނުވާނަމަ ކުރުން ޝަރުޢުކުރެވިގެންވާ ކަމެއްނޫނެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ.

((مَنْ عَمِلَ عَمَلاً لَيْسَ عَلَيْهِ أَمْرُنَا فَهُوَ رَدٌّ)) [رواه مسلم ١٧١٨] 

މާނައީ: "ތިމަންމެންގެ މި ދީނުގައި ނެތް ޢަމަލެއްކޮށްފިމީހާ ދަންނައެވެ. ފަހެ، އެ ކަމެއްވަނީ (ބާޠިލުވެ) ރައްދުވެގެންނެވެ." 

ތިންވަނައީ:

ނަމާދަށް ޠަހާރަތު ޝަރުޠުކުރެވިފައިވީ ނަމަވެސް ޝުކުރުގެ ސަޖިދަކުރުމަށް ޠަހާރަތު ޝަރުޠުވެގެންނުވެއެވެ. އަދި ޢައުރަ ފުރިހަމައަށް ނިވާކުރުމާ ޤިބްލައަށް ކުރިމަތިލުންވެސް މިކަމަށް ޝަރުޠުކުރެވިގެންނުވެއެވެ. އަދި އެނޫން ޝަރުޠުތައްވެސް ކުރެވިގެންނުވެއެވެ. އެއީ ޤިބްލަހުރި ދިމާ އެނގުނަސް އަދި އެކަންކުރުމުގެ ކުޅަދާނަކަން ހުރިނަމަވެސްއެވެ.

والله أعلم

މަސްދަރު: ދިސަލަފިއްޔާ