ދިވެހިރާއްޖެއިން މިއަދު ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޢަދުލު އިންސާފުގެ ކޯޓު (އައިސީޖޭ) ގައި ލިޔުމުން ބަޔާނެއް ހުށަހަޅައިފިއެވެ. މި ބަޔާނުގައި، ފަލަސްތީނުގެ ދަށުން އޮތް ސަރަޙައްދުތަކުގައި އދ އާއި އެހެނިހެން ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ތިންވަނަ ފަރާތްތަކުގެ ހަރަކާތްތަކާ ގުޅޭގޮތުން އިޒްރޭލުގެ ޒިންމާތަކާ ބެހޭގޮތުން ރާއްޖެއިން ދެކޭގޮތް ހާމަކޮށްފައިވެއެވެ.

ރާއްޖެއިން ހުށަހެޅި މި ބަޔާނުގައި، ބައިނަލްއަޤްވާމީ އިންސާނީ ޙައްޤުތަކުގެ ޤާނޫނާއި އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާ ބެހޭ މުޢާހަދާތަކުގެ ދަށުން އިޒްރޭލުގެ ޒިންމާތައް ދިރާސާކޮށްފައިވެއެވެ. ޚާއްޞަކޮށް، ފަލަސްތީނު ރައްޔިތުންނަށް ފެން ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި އިޒްރޭލުން އަދާކުރަންޖެހޭ ޒިންމާތައް އަދާނުކުރާކަން ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.

މީގެ އިތުރުން، އދ ގެ މެންބަރެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން، ފަލަސްތީނު ރިފިއުޖީންނަށް އެހީތެރިވާ އދ ގެ އޭޖެންސީ (އަންރުވާ) އާ ގުޅޭގޮތުން އިޒްރޭލުގެ ޒިންމާތަކާއި، މި މުހިންމު ޖަމްޢިއްޔާ ނައްތާލުމަށް އިޒްރޭލުން ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތައް ވެސް ރާއްޖެއިން ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.

ހަމައެއާއެކު އިޒްރޭލުން ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޤާނޫނާއި އިންސާނީ ޙައްޤުތަކުގެ ޤާނޫނު ތަކުރާރުކޮށް ޚިލާފުވަމުންދާކަން ކުށްވެރިކޮށް، ޣައިރު ޤާނޫނީ ގޮތުން އާބާދީތައް އިތުރުކުރުމާއި، އދ ގެ އޭޖެންސީތަކާއި އެހީދޭ ޖަމްޢިއްޔާތައް ނައްތާލުމާއި، އެހީތެރިންނަށް ހުރަސްއެޅުމާއި ހަމަލާދިނުން ހިމެނޭކަން އެ ބަޔާނުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.

ރާއްޖެއިން ބުނެފައިވަނީ، މި ޢަމަލުތަކުގެ ސަބަބުން ފަލަސްތީނު ރައްޔިތުންނަށް އަސާސީ ޚިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ހުރަސްއެޅޭ ކަމަށެވެ. އަދި މިއީ ދެމެހެއްޓެނިވި ސުލްޙައަށް އޮތް ހަމައެކަނި މަގު ކަމުގައިވާ، 1967 ގެ ކުރީގެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި އިރުމަތީ ޖެރޫސަލަމް އާއެކު ފަލަސްތީނު ދައުލަތެއް ޤާއިމުކުރުމަށް ހުރަސްއަޅާ ކަމެއް ކަމަށެވެ. 

ރާއްޖެއިން މި ބަޔާނުގައި، ފަލަސްތީނު ރައްޔިތުންގެ ނިގުޅައިނުގަނެވޭނެ ޙައްޤުތައް ހޯދުމަށް ކުރާ މަސައްކަތަށް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ތާއީދުކުރާނެ ކަން އަލުން ޔަޤީންކޮށްދީފައިވެއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި، 1967 ގެ ކުރީގެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި އިރުމަތީ ޖެރޫސަލަމް އަކީ އޭގެ ވެރިރަށް ކަމުގައި ބަލައިގެން މިނިވަން އަދި މުސްތަޤިއްލު ފަލަސްތީނު ދައުލަތެއް ޤާއިމުކުރުން ހިމެނެއެވެ.

މި ބަޔާން ހުށަހެޅުމުގެ ފަހަތުގައިވާ މައިގަނޑު ސަބަބަކީ، 2022 ވަނަ އަހަރުގެ ޑިސެންބަރު 19 ވަނަ ދުވަހު އދ ގެ ޖެނެރަލް އެސެމްބްލީން ފާސްކުރި ޤަރާރަކާ ގުޅިގެން، އައިސީޖޭ އިން މި މައްސަލައާ ގުޅޭ ލަފާ ހޯދުމަށް އެދުމެވެ. މި ޤަރާރުގައި، ފަލަސްތީނުގެ ދަށުން އޮތް ސަރަޙައްދުތަކުގައި އދ އާއި އެހެނިހެން ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ތިންވަނަ ފަރާތްތަކުގެ ހަރަކާތްތަކާ ގުޅޭގޮތުން އިޒްރޭލުގެ ޒިންމާތަކާ ބެހޭގޮތުން އައިސީޖޭ އިން ލަފައެއް ދިނުމަށް އެދިފައިވެއެވެ.

ރާއްޖެއިން މި ބަޔާން ހުށަހެޅުމުގައި އިސްކަމެއް ދީފައިވަނީ، ފަލަސްތީނު ރައްޔިތުންނަށް އަސާސީ ބޭނުންތަކާއި އިންސާނީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި އިޒްރޭލުން ހުރަސްއަޅަމުންދާ މިންވަރު ފާހަގަކުރުމަށެވެ. ޚާއްޞަކޮށް، ފެން ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި އިޒްރޭލުން އަދާކުރަންޖެހޭ ޒިންމާތައް އަދާނުކުރާކަން ރާއްޖެއިން ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.

މި ބަޔާނުގައި ރާއްޖެއިން ބާރުއަޅާފައިވަނީ، އިޒްރޭލުން ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޤާނޫނުތަކާ ޚިލާފުވަމުންދާ މިންވަރު ހުއްޓުވުމަށާއި، ފަލަސްތީނު ރައްޔިތުންގެ އަސާސީ ޙައްޤުތައް ކަށަވަރުކޮށްދިނުމަށެވެ. އަދި މިކަމަކީ ދެމެހެއްޓެނިވި ސުލްޙައަށް ވާސިލުވުމަށް ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ރާއްޖެއިން ދެކޭކަން ވެސް ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.